Najjužniji,
a istovremeno i krajnji disjunktni areal nalazi se u severo-zapadnom delu Male
Azije. Na Balkanskom poluostrvu je krajnje sporadično rasprostranjena u
zapadnim (Slovenija, Hrvatska) centralnim (Srbija) i istočnim delovima Balkana.
Za proteklih pedeset godina, u Srbiji je ukupna brojnost ove vrste procenjena
na nešto više od 1000 reproduktivno sposobnih primeraka. Novozabeležena
nalazišta ove vrste nam ne ukazuju na njeno dalje širenje, u stvari ova vrsta
se nalazi u fazi povlačenja. Za područje Zasavice na lokalitetu Šumareva
ćuprija ova vrsta broji do 100 reproduktivno sposobnih jedinki. Taksonomski i
fitogeografski značaj biljke rebratice je pripadnost oligotipskom rodu Hottonia koji obuhvata vikarnu
severnoameričku vrstu H. inflata.
Ove udaljene filogenetske veze ukazuju na reliktnost vrste, odnosno na njenu
pripadnost arkto-tercijarnom akvatičnom flornom elementu. Status vrste prema
IUCN kategoriji za područje Srbije je krajnje ugroženi takson (CR-Srb, B/2ac),
dok za područje Srbije ima određen status krajnje ugroženi takson (CR-Yu,
B/2ac). Ranunculus lingua L. (Fam.Ranunculaceae) je višegodišnja biljka
sa debelim, šupljim rizomom i žiličastim korenom. Obrazuje stolone duge do 80
cm. Stabljika je visine 50-150 cm, snažna, uspravna, šuplja i u gornjem delu
jako granata, gola ili sa proređenim dlakama. Svi listovi su uzano do linearno
lancetasti sa kratkom lisnom drškom, dugi 10-20 cm, šiljati, celog oboda, donji
ponekad nazubljeni, sivo-zeleni. Cvet je 3-4 cm širine, zlatno-žute boje. Plod
je jajast, bočno spljošten, obrubljen. Kljun ploda je širok, savijen, go ili
rede dlakav. Raste na vlažnim mestima: ivice bara i močvara, zabareni tereni i
tresetišta do 1200 m.n.v. Uvek nastanjuje periferne delove zajednice Scirpo-Phragmitetum gde dubina vode ne
prelazi 50 cm, a koji tokom leta presuši. Areal je skoro čitava Evropa izuzev
krajnjeg juga i severa. Zapadna granica areala je u atlanskom delu Evrope
(Irska, Engleska, Francuska), severna u borealnom delu Skandinavskog poluostrva
i zapadnog Sibira, južna na Siciliji, a istočna u zapadnoj Mongoliji. Taksonomski
i fitogeografski značaj u flori Srbije je u tome što pripada sekciji Flammula i seriji Lingua koja obuhvata samo još vrstu R.amurensis rasprostranjenu na Dalekom
istoku. Lako se razlikuje od ostalih predstavnika sekcije Flamula i roda Ranunculus po dugačkim, celim,
lancetastim sedećim listovima i krupnim cvetovima do 4 cm u prečniku. Odlikuje
se izolovanim položajem u sistemu roda Ranunculus
filogenetskim vezama sa vikarnim srodnikom u istočnoj Aziji, što ukazuje na
njenu reliktnost tj. pripadnost elementima arkto-tercijarne hidrofitne flore. Sva
staništa u Srbiji se nalaze na južnoj granici areala u Evropi. Lokaliteti
jezičastog ljutića u Srbiji uglavnom su vezani za područje Vojvodine a samo par
lokaliteta su na području istočne i jugoistočne Srbije. Prve podatke o nalazu
ove vrste u Zasavici nalazimo u radu Jurišic, Ž. (1911) da bi 1996 / 97. godine
ekipa Zavoda za zaštitu prirode Srbije potvrdila prisustvo ove vrste na nekolio
lokaliteta duž rezervata. Subpopulacija u slivu Zasavice je mala, nastanjuje
površinu od 100 m², a broj primeraka je ograničen na 530, od kojih je oko 1/2
individua u fazi cvetanja. Prema IUCN kategoriji ova vrsta za područje Srbije
ima određen status krajnje ugroženi takson (CR-Srb, B/2ac+3ab) a za područje
Srbije ima status ugroženog taksona (EN-Yu B/2ac+3ab E). Centaurea
sadleriana Janka (Fam.Asteraceae)
višegodišnja je zeljasta biljka,visoka do 2 m. Cvetovi su purpurni do ružičasto
crveni. Cveta od juna do oktobra Panonski je subendem, rasprostranjen pretežno
u Panonskoj niziji. Raste na suvim termofilnim nizijskim do brdskim travnatim
staništima na krečnjačkim terenima u kontinentalnom delu zemlje. Relativno
široko rasprostranjena vrsta u Vojvodini. Najbrojnije populacije su na Fruškoj
Gori. Kategorija ugroženosti u Srbiji: retka vrsta čija je ukupna svetska
populacija toliko mala da iako za sad nije u kategorijama ugroženih ni ranjivih
vrsta, postoji opasnost da to postane (R-Rare). Po
međunarodnoj zaštiti vrsta je uključena u Evropsku crvenu listu globalno
ugroženih biljaka, dok kod nas ova vrsta nije zakonom zaštićena..
Ned Feb 08, 2009 3:14 am od predrag83
Kalendar
Naslov: Vrste koje nestaju-nastavak teme 